چه میشد اگر گناه و معصیتی که مرتکب شدهایم بر پیشانی ما نوشته میشد؟! و چه وضعیتی بود اگر گناهان بوهایی داشتند که به اندازهی نافرمانیمان از ما خارج میشدند؟! چه وضعیتی حاکم بود اگر مردم از چیزهایی که الله متعال پوشانده آگاه میشدند؟!
وَهُوَ الْحَيِيُّ فَلَيْسَ يَفْضَحُ عَبْدَهُ = او بسیار با حیاست و به همین دلیل بندهاش را رسوا نمیکند
عِنْدَ التَّجَاهُرِ مِنْهُ بِالعِصْيَانِ = زمانی که بیپروا مرتکب نافرمانی میشود
لَكِنَّهُ يُلْقِي عَلَيْهِ سِتْـرَهُ = اما پردهپوشی خود را شامل حال او میگرداند
فَهُوَ السِّتِّيرُ وَصَاحِبُ الغُفْرَانِ = چراکه او ستیر (بسیار پوشاننده) و بخشنده است.
اکنون به نامی از نامهای نیکوی الله متعال میپردازیم و آن اسم «الستیر جل جلاله» میباشد.
یعلی رضی الله عنه حدیث صحیحی را روایت نموده که: رسول الله صلى الله عليه وسلم مردی را دید که در فضای باز و بدون شلوار غسل میکند، پس به منبر بالا رفت و پس از حمد و ثنای خداوند، فرمود: «الله با شرم و حیا و پوشاننده است؛ حیا و پوشش را دوست دارد؛ بنابراین، چون یکی از شما غسل نمود، باید خود را از چشم دیگران بپوشاند». [حدیث صحیح. به روایت ابوداود].
و «السِّتِّير» کسی است که بندگانش را میپوشاند؛ و آنان را رسوا نمیکند؛ و ستر و پوشش بندگان در میان خودشان و دوری از آنچه آنان را زشت جلوه میدهد، دوست دارد.
همچنان که پروردگار ما پوشانندهی عیوب و رسواییهاست، دوستدار کسی است که زشتیها را ترک کند.
الله متعال آنچه که به دلها خطور میکند و نیز قصد و نیتها را میپوشاند؛ چنانکه هیچ گوشی نمیتواند آنها را بشنود و هیچ چشمی توان دیدنشان را ندارد... اما خداوند حکیمِ دانا از آنها آگاه است و آنها را میپوشاند.
شب با تاریکی خود همه جا را فرامیگیرد و با بالهای خود آسمان را میپوشاند درحالیکه آنان پنهانی با یکدیگر پچ پچ میکنند، نه همسایهای صدایشان را میشنود و نه اهل خانه متوجه آنان میشود و نه اخباری از آنان انتقال داده میشود... اما خداوند باریکبین آگاه، میداند و میبیند و میشنود و سپس میپوشاند.
پروردگار ما جل جلاله، با وجود کمالی که در بینیازی از همهی مخلوقات و از اطاعت و فرمانبرداری و عبادتشان دارد، بندهاش را گرامی داشته و میپوشاند و از هتک حرمت او و رسواییاش و تعجیل در مجازاتش شرم میکند، سپس به او توفیق پشیمانی و توبه میدهد و از او درمیگذرد و او را میبخشد. ﴿أَلَمۡ يَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ يَقۡبَلُ ٱلتَّوۡبَةَ عَنۡ عِبَادِهِۦ وَيَأۡخُذُ ٱلصَّدَقَٰتِ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ﴾ «آیا نمیدانند الله است که توبه را از بندگانش میپذیرد و صدقات را میستانَد؛ و بیتردید، الله است که توبهپذیرِ مهربان است». [التوبة: ۱۰۴]
معبود بر حقی جز الله ستیر نیست؛ حرمتهای او را میشکنیم و با اوامر او مخالفت میکنیم و زیاد گناه نموده و گناهانمان بزرگ میشوند؛ با این همه، توبهپذیر است و میبخشد و درمیگذرد و نادیده میگیرد و میپوشاند و محو میکند.
ضعف ما را میداند و جایگاه ما را میبیند و به خیانت چشمها و آنچه در دلمان میگذرد، آگاه است؛ و علاوه بر پوشیدن اینها، ما را گرامی داشته و میفرماید: (وَهُوَ ٱلَّذِي يَقۡبَلُ ٱلتَّوۡبَةَ عَنۡ عِبَادِهِۦ وَيَعۡفُواْ عَنِ ٱلسَّيِّـَٔاتِ وَيَعۡلَمُ مَا تَفۡعَلُونَ) «اوست که توبهی بندگانش را میپذیرد و از بدیها درمىگذرد و آنچه مىكنید را مىداند». [الشورى: ۲۵]
زمانی که از ابن عمر رضی الله عنهما دربارهی درگوشی سخن گفتن پرسیده شد، گفت: از رسول الله صلى الله عليه وسلم شنیدم که فرمود: «یکی از شما چنان به پروردگارش نزدیک میشود که خداوند پردهی رحمت و پوشش خود را بر روی او مینهد و میفرماید: فلان و فلان کار را انجام ندادی؟ پس بنده میگوید: بله، انجام دادم. و میفرماید: فلان و فلان کار را انجام ندادی؟ پس بنده میگوید: بله انجام دادم؛ و به این ترتیب اعتراف میکند؛ سپس الله متعال میفرماید: من این کارها را در دنیا بر تو پوشاندم، پس امروز آنها را برای تو میبخشم». [به روایت بخاری].
به یاد داشته باش که منفورترین مردم نزد خداوند کسی است که با نافرمانی الله شب را سپری میکند و الله متعال این وضعیت او را از چشم دیگران میپوشاند، اما چون صبح میشود، گناه و نافرمانی خود را فاش نموده و پردهپوشی خداوند را پردهدری میکند.
در حدیث صحیح از طریق ابوهریره رضی الله عنه روایت است که میگوید: از رسول خدا صلى الله عليه وسلم شندیم که فرمودند: «همهی امت من مورد بخشش قرار میگیرند مگر مجاهرین (کسانی که علنی گناه میکنند)؛ و یکی از مصادیق مجاهره این است که کسی در شب عملی را مرتکب شود و چون صبح گردد، با اینکه الله متعال آن را پوشانده است، میگوید: فلانی! دیشب چنین و چنان کردم؛ شب را درحالی گذرانیده که پروردگارش گناه و نافرمانی او را پوشانده است و در صبح پوشش الله را از خود برمیدارد». [به روایت بخاری - و این لفظ اوست - و مسلم].
و از عثمان بن ابو سوده رضی الله عنه روایت است که میگفت: «برای هیچکس روا نیست که پردهی ستر الله متعال را بدرد. گفته شد: چگونه پردهپوشی الله متعال دریده میشود؟ گفت: کسی گناه میکند و الله متعال گناه او را میپوشاند، اما خود آن را در بین مردم اعلان میکند».
الله متعال واجب نموده که به مقتضای نامهای او عمل کنیم؛ چنانکه او کریم و بخشنده است و بخشندگان را دوست دارد؛ پوشاننده و ستیر عیبهاست و پردهپوشی را دوست دارد. و به ما امر نموده تا پردهپوشی بندگانش کنیم؛ و از هتک حرمت آنها و جستجوی اسرار و نهفتههای آنها دوری کنیم؛ در مسند امام احمد وارد شده که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: «ای کسانی که به زبان ایمان آوردهاید و ایمان وارد قلبتان نشده است! غیبت مسلمانان را نکنید و در جستجوی عیب و نقصهای آنان نباشید؛ چون هرکس در پی عیب و نقصهای آنان باشد، الله متعال در پی عیب و اسرار و نهفتههای او خواهد بود؛ و هرکس الله متعال در پی عیب و نقصهای او باشد، او را در خانهاش رسوا میکند». [حدیث صحیح].
و در صحیحین روایت شده که رسول خدا صلى الله عليه وسلم فرمودند: «هرکس عیب مسلمانی را بپوشاند، الله متعال در روز قیامت پردهپوشی او میکند». و یکی از مصادیق آن منکرات یا زشتیها یا گناهانی است که در ابزارهای ارتباطی وجود دارند؛ لذا هرکس نیت پردهپوشی کند و آنها را منتشر نکند، الله متعال پردهپوشی او را میکند.
- حتی باید خود را از چشمان جنیان نیز پوشاند. از علی رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «ستر نمودن از چشمان جنیان که عورت آدمیزاد را به وقت وارد شدن یکی از آنها به دستشویی نبینند، این است که بگوید: بسم الله». [حدیث صحیح به روایت ترمذی].
- تفاوت بین نام «الستیر» و «الستار»: هر دوی این نامها دال بر مبالغه در پوشاندن است، زیر الله جل جلاله بسیار بندگانش را میپوشاند، اما از آنجایی که نامهای الله تعالی توقیفی است، عقل مجالی در این باره ندارد و ما الله را تنها به نامهایی میخوانیم که خودش بر خود نهاده یا پیامبرش صلی الله علیه وسلم او را به آن نامیده است.
و لفظ وارد شده در سنت نبوی چنین است: «الله متعال با شرم و حیا و سِتّیر (بسیار پوشاننده) است». [حدیث صحیح. به روایت ابوداود].
يَا مَنْ لَهُ سَتْرٌ عَلَيَّ جَمِيلُ = ای کسی که پردهپوشی او در مورد من زیباست
هَلْ لِي إِلَيْكَ إِذَا اعْتَذَرْتُ قَبَوْلُ = آیا اگر عذرخواهی کنم، از من میپذیری؟
هَلْ لِي إِلَيْكَ إِذَا اعْتَذَرْتُ قَبَوْلُ = مرا تایید نمودی و به من رحم نمودی و پردهپوشی من را کردی
كَرَمًا فَأَنْتَ لِـمَنْ رَجَاكَ كَفِيلُ = از روی بزرگواری چنین کردی؛ تو کفیل کسی هستی که به تو امید دارد
وَعصَيْتُ ثُمَّ رَأَيْتُ عَفْوَكَ وَاسِعًا = نافرمانی نمودم و سپس بخشش بیکران تو را دیدم
وَعَلَيَّ سَتْرُكَ دَائِمًا مَسْبُـوْلُ = و پردهپوشی تو نسبت به من همیشگی و جاری است
فَلَكَ المَحَامِدُ وَالمَمَادِحُ فِي الثَّنَا = پس حمد و ستایش و مدح برای توست
يَا مَنْ هُوَ المَقْصُوْدُ وَالمَسْؤُوْلُ = ای کسی که مقصود هستی و محل درخواست.
یکی از دعاهای پیامبر صلى الله عليه وسلم در صبح و شام این بود که میفرمود: «اللَّهُمَّ! اسْتُرْ عَوْرَاتِي، وَآمِنْ رَوْعَاتِي» یعنی: «بارالها، عیبهای مرا بپوشان و ترسهای مرا به امنیت تبدیل کن». [حدیث صحیح به روایت ابن ماجه]، حدیث مذکور به این معناست که: عیبها و کوتاهیهای مرا بپوشان و نیز هر چیزی که ظاهر شدن آن برای من بد است.
بارالها، عیب و نقصها و کوتاهیهای ما را بپوشان و ترسهای ما را به امنیت تبدیل کن و گناه ما را ببخش و اعمال و عمر ما را ختم به خیر بگردان؛ و ما و پدر و مادر ما و همهی مومنان را بیامرز.