16
د غرونو له څوکو څخه: د خلاصون لمر ځلیږي، او همدارنګه د غونډیو په څنډو کې: د رڼا هیله ځلیږي، او د غم په هره دروازه کې د خوښۍ ټکاری کیږي.
سترګې خلاصې کړه، او لاسونه پورته کړه، پر خپل ځان باندې اندیښنې سره مرسته مه کوه، مه پریږده چې نا امیدي ستا خوا ته راشي؛ دلته داسې ذات شته چې تا ته امنیت بخښي، او تا ته ریښتیا وایي.. هغه المُؤْمِنُ – جل و علا – دی.
کب، شارک، مرغان او ځناوران؛ ټول المؤمن -سبحانه وتعالى- څخه د خوندیتوب او امان امید لري.
نو المؤمن (امن ورکونکي) - جل وعلا - ته رجوع وکړه، او هغه ته د خپل حالت شکایت وکړه؛ ځکه د هغه خلاصول د بریښنا څخه هم ګړندي دي، او هغه لره په هره شیبه کې لطفونه او مهربانیانې دي .
المؤمن – جل وعلا - د الله –عزوجل- له نیکو نومونو څخه یو نوم دی؛ او الله فرمایلي دي: (هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ) (دغه الله هغه ذات دى چې نشته هېڅ حق معبود مګر هم دى دى، چې (حقیقي) بادشاه دى، ښه پاك دى، سلامتي وركوونكى (او) امان وركوونكى دى) [الحشر سورت: ایت 23].
د (المؤمن) نوم په قرآن کریم کې په یو آیت کې ذکر شوی دی، او دغه نوم: د ویریدونکو، امید لرونکو لپاره امان او د غمځپلو لپاره خلاصون دی.
علماوو ویلي دي: المؤمن دوه معناوې لري:
لومړی: تصدیق دی، او تر ټولو لوی تصدیق له هغه وخته چې الله مخلوقات پیدا کړي ترڅو چې قیامت ولاړ شي: د الله –جل وعلا- تصدیق پر خپل ځان باندې دی، او پر خپل ځان د وحدانیت او یوازې د هغه معبودیت باندې ګواهي، او په هر هغه څه چې د خپل کمال او لوړو صفتونو ستاینه کول، الله –تبارک و تعالی- د خپل ځان په اړه فرماېلي: (شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ) (الله ګواهي وركړې ده د دې خبرې چې یقینًا نشته هېڅ لايق د عبادت مګر هم دى دى) [آل عمران سورت: ایت 18] ؟ دا د لوی پادشاه لخوا د غورو ګواهیو څخه دي چې صادرې شوې دي، او هغه: الله رب العالمین دی؛ تر ټولو لوی او غوره هغه څه چې د هغه په اړه ګواهي ورکول شوي، او هغه: د الله –تبارک و تعالی- وحدانیت، او د هغه لپاره د دین اخلاص، او د عدالت ټینګول دي.
او زه ګواهي ورکوم چې له هغه پرته بل رب نشته ډېر سخي او ډېر رحم کونکی دی، له هغه څخه سوال او دعا غوښتل کیږي او هغه هيله ورکوي.
هغه –عزوجل- دی چې د خپلو خبرو او وعدو تصدیق کوي: (وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِيلًا) (او له الله نه په خبره كې څوك زیات رښتینى دى؟!) [النساء سورت: ایت 122].
او د خپلو پیغمبرانو تصدیق یې وکړ او د هغوی د لاسونو له لارې یې نا اشنا نښانې او معجزې وښودلې:
(قَدْ جِئْتُكُم بِآيَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ) (یقینًا ما تاسو ته ستاسو د رب له طرفه لویه نښه راوړې ده)
[آل عمران سورت: ایت 49] ،
(وَأَتَيْنَاكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّا لَصَادِقُونَ) (او مونږ تا ته حق راوړى دى او بېشكه مونږ یقینًا رښتيني یو)
[الحجر سورت: ایت 64].
او د خپلو بندګانو لپاره په دنیا کی د بریا تصدیق، او په ځمکه کې واکمني، او په آخرت کې د اجر ژمنه کړې ده، هغه –جل و علا- فرمایي: (ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ فَأَنجَيْنَاهُمْ وَمَن نَّشَاءُ وَأَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ) ( بیا مونږ له دوى سره وعده رښتیا كړه، نو مونږ دوى ته نجات وركړ او هغه چا ته چې زمونږ اراده (د هغوى د نجات) وه او له حد نه تېرېدونكي مو هلاك كړل) [الأنبياء سورت: ایت 9].
او د کافرانو لپاره په دنیا او آخرت کې د عذاب او ذلت تصدیق کوي څرنګه چې هغوی سره وعده شوې ده، هغه – جل و علا- فرمایي: (وَنَادَىٰ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا ۖ قَالُوا نَعَمْ ۚ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ) ( او جنتیان به دوزخیانو ته اواز وكړي چې یقینًا مونږ هغه وعده چې زمونږ رب له مونږ سره كړې وه حقه وموندله، نو ایا تاسو (هم) هغه وعده حقه وموندله چې ستاسو رب (له تاسو سره) كړې وه؟ هغوى به ووايي: هو! نو د دوى په مینځ كې به یو اعلان كوونكى اعلان وكړي چې د الله لعنت په ظالمانو باندې دى) [الأعراف سورت: ایت 44].
او د الله –تبارک و تعالی- خبرتیاوې ټولې ریښتیا دي.
اې الله! زه تا باندې باور لرم اې زما ربه ... او زما لپاره هیڅ کومه دروازه نشته پرته ستا له دروازې څخه
او الله –سبحانه و تعالی- هغه کسان خوښوي چې په خپلو وعدو او خبرونو کې رښتیني وي: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ) (اى هغو كسانو چې ایمان يې راوړى دى! تاسو له الله نه ووېرېږئ او له رښتینو سره ملګري شئ) [التوبة سورت: ایت 119].
او دویم یې: امن او امان دی، او هغه د وېرې ضد دی، (وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ) (او دوی ته یې له ويرې نه (د ساتلو لپاره) امن (او بې خوفي) ورکړې ده) [قريش سورت: ایت 4].
خلک د ناروغۍ له وېرې، د درملو د نشتوالي، د دښمنانو د تسلط، بې وزلۍ او یا د تیار مرګ تر منځ شتون لري؛ تاسو ګورئ چې دوی د خوراکي توکو د رانیولو په لټه کې دي، قلعې او کلاګانې جوړوي، روغتونونه جوړوي، بندونه جوړوي، او کمزوري خلک او هیوادونه د امنیت لپاره ځواکمنانو ته پناه وړي.
او په څو شیبو کې دغه ځواک نړیږي، او کارونه ښکاره کیږي، او د دوی سره هیڅ شی نه پاتې کیږي پرته له دې چې مؤمن –سبحانه و تعالی- ته پناه ویسي؛ هغه خپلو بندګانو ته امن ورکونکی دی، دوی له هغه څخه تښتې او بیا ورته راستانه کیږي، هغه د دوی او د ټولو کایناتو خالق دی، د بنده ګانو ټولې چارې د هغه په لاس کې دي.
او کله چې د الله –عزوجل- عذاب پر كوم قوم راشي؛ هیڅوک نشته چې له هغه څخه یې خوندي کړي، او بشر واک نلري چې په شا یې واړوي: (أَأَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاءِ أَن يَخْسِفَ بِكُمُ الْأَرْضَ فَإِذَا هِيَ تَمُورُ (16) (ایا تاسو په امن (او بې وېرې) شوي يئ له هغه ذات نه چې په اسمان كې دى، له دې نه چې هغه تاسو په ځمكه كې ښكته ننباسي، بیا دغه (ځمكه) ناڅاپه لړزان شروع كړي. أَمْ أَمِنتُم مَّن فِي السَّمَاءِ أَن يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ۖ فَسَتَعْلَمُونَ كَيْفَ نَذِيرِ (17)) (ایا تاسو له هغه ذات، نه چې په اسمان كې دى په امن (او بې وېرې) شوي یئ، له دې نه چې پر تاسو باندې د كاڼو باران راخوشې كړي، نو تاسو به ژر پوه شئ چې زما وېرول څنګه دي) [الملك سورت: ایتونه 16-17].
خلک په دریو ځایونو کې امنیت لټوي، او ټول یې د المؤمن –عزوجل- په لاس کې دي، چې په هر څه قادر دی، او هغه نه ورکوي مګر یوازې خپلو پرهېزګارو اولیاوو ته یې ورکوي:
لومړی ځای: په دنیا کې هر اړخیز امنیت،
(وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَىٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ) (او كه چېرې د كلیو اوسېدونكو ایمان راوړى وَى او پرهېزګاره شوي وَى (، نو) مونږ به خامخا په دوي باندې له اسمان او زمكې نه بركتونه پرانستلي وى)
[الأعراف سورت: ایت 96].
او دویم ځای: د ځنکدن په وخت کې د امنیت غوښتنه کوي، او کله چې د مرګ ملاېک راښکته کیږي، او په برزخ کې کله چې دوه ملاېکې وګوري.
نو دلته د مومنانو لپاره امنیت او ښه زیری راځي: (إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ) (بېشكه هغه كسان چې (په رښتیا) يې ویلي دي: زمونږ رب الله دى، بیا ټینګ ولاړ وي (نو) په دوى ملايك نازلېږي چې تاسو مه وېرېږئ او مه غمګین كېږئ او تاسو د هغه جنت زېرى واخلئ چې تاسو سره به يې وعده كولى شوه) [فصلت سورت: ایت 30].
او دریم ځای: په آخرت کې د لویې ویریې په وخت کې دی؛ چیرته چې د پرهېزګارانو لپاره ترټولو لوی امنیت دی، الله - عزوجل - فرمایي: (لَا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَتَتَلَقَّاهُمُ الْمَلَائِكَةُ هَٰذَا يَوْمُكُمُ الَّذِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ) (دوى به هغه تر ټولو لویه وېره نه غمجن كوئ او له دوى سره به ملايك ملاقات كوي (او وايي به:) دا ستاسو هغه ورځ ده چې تاسو ته به يې وعده دركولى شوه) [الأنبياء سورت: ایت 103].
او امنیت یوازې موحدینو ته ورکول کیږي: (مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَهُم مِّن فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ) (هغه څوك چې یوه نېكي (د توحید كلمه) راوړي، نو د هغه لپاره له هغې نه غوره (بدله) ده او دوى به د دغې ورځې د سختې وېرې نه په امان (امن والا) وي) [النمل سورت: ایت 89].
او ستا امنیت به ستا د ایمان په اندازه وي؛ ځکه الله –عزوجل- فرمايي: (الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُولَٰئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ) (هغه كسان چې ایمان يې راوړى دى او له خپل ایمان سره يې ظلم (شرك) نه دى ګډ كړى (، نو) دغه كسان دي چې د همدوى لپاره (له عذاب نه) امن (بچاو) دى او دغه كسان هدایت موندونكي دي) [الأنعام سورت: ایت 82].
نو؛ د مومنانو لپاره د دې لوی نوم له ثمرو څخه: دا دي چې دوی پوه شي چې الله –عزوجل- په سختیو، مصیبتونو او آفتونو کې د دوی ساتنه کوي، او پدې هم پوه شي چې بدله د عمل له جنس څخه ده، نو دوی د خلکو له شر او لالچونو څخه خوندي دي؛ او هغه امان په لرلو سره چې له الله سره دی لیوالتیا لري، او د دې ویره لري چې د قیامت په ورځ به له دوی څخه امنیت او خوندیتوب واخیستل شي.
د رسول الله -صلی الله علیه وسلم- څخه په صحیح سند سره روایت دی چې هغه وفرمایل: «أَلَا أُخْبِرُكُمْ بِالمُؤْمِنِ؟ مَنْ أَمِنَهُ النَّاسُ عَلَى أَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ، وَالمُسْلِمُ: مَنْ سَلِمَ النَّاسُ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ» «ایا زه تاسو ته د مؤمن په اړه خبر درنکړم؟ څوک چې هغه سره خلک خپل مال او ځان په امن کې و ګڼي، او مسلمان هغه څوک دی چې خلك د هغه د ژبې او لاس له شره په امن کې وي». [صحیح حدیث دی. احمد په مسند کې روایت کړی دی].
اې الله! موږ په خپلو وطنونو کې خوندي ولره ... اې الله! زموږ ویره په امنیت بدله کړه، زموږ عملنامه په ښي لاس راکړه، او زموږ حساب اسانه کړه.