83
په صحیحینو کې راغلي دي: د حدیبې شرطونه د رسول الله -صلی الله علیه وسلم- په اصحابو باندې درانه تمام شول..
قال عمر بن الخطاب: فأتيت النبي -صلى الله عليه وسلم- ؛ فقلت: ألست نبي الله؟ قال: «بَلَى»، قلت: ألسنا على الحق، وعدونا على الباطل؟ قال: «بَلَى»، قلت: فلم نعطي الدنية في ديننا إذًا؟! عمر بن الخطاب -رضي الله عنه- وایي: زه رسول الله -صلی الله علیه وسلم- ته راغلم؛ ما وویل: ایا ته د الله پیغمبر نه یې؟ ويې ويل: هو یم، ما وويل: آيا موږ په حق او د دښمنان په باطل ندي؟ ويې ويل: هو دي، ما وويل: نو بيا ولې خپل دين ته ټیټ ارزښت ورکوو؟!
نو هغه – صلی الله علیه وسلم - وفرمایل: «إِنِّي رَسُولُ اللهِ، وَلَسْتُ أَعْصِيهِ، وَهُوَ نَاصِرِي» "زه د الله رسول یم، او د هغه نافرماني نه کوم، او هغه زما مرستندوی دی". [دا د بخاري لفظ دی].
ته هغه لوړ ذات یې چې حق غالبوي ... او هغه شر ته ماتې ورکوي چې له حده اوختی وي او ورانی کوي
نو ته هغه ذات یې چې حقدارانو ته خپل حقونه ورکوي ... او ستا مرسته ډیره قوي او نږدې ده.
الله -تعالی- د خپل لوړ ذات په اړه فرمايي: (فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَوْلَاكُمْ ۚ نِعْمَ الْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ النَّصِيرُ) (نو تاسو پوه شئ چې بېشكه الله ستاسو مولٰی (ساتونكى) دى، هغه ښه مولٰی او ښه مدد كوونكى دى). [الأنفال سورت: ایت 40].
زمونږ رب – سبحانه و تعالی- هغه ذات دی چې په دې دنیا کې د خپلو دښمنانو په مقابل کې د خپلو رسولانو، پیغمبرانو او اولیاوو مرسته کوي، هغه -سبحانه وتعالى- فرمایي: (إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ) (بېشكه مونږ خامخا د خپلو رسولانو او د هغو كسانو چې ایمان يې راوړى دى، په دنيايي ژوند كې مدد كوو او په هغې ورځ كې (هم) چې ګواهان به ودرېږي). [غافر سورت: ایت51].
او زموږ رب – عزوجل – د کمزورو سره مرسته کوي، او له مظلوم څخه ظلم لرې کوي؛ حتا که هغوی کافران هم وي؛ او د هغوی لپاره له الله پرته بل هیڅ مرستندوی نشته.
او زمونږ رب – عزوجل- مومنانو ته د دوی د دښمن پر وړاندې بریا ورکوي؛ که هغه بهرني وي؛ لکه کافران او ظالمان، او یا داخلي وي؛ لکه نفس او شیطان، او دا د مومن لپاره د هغه د بهرنيو دښمنانو په پرتله ډیر زیان رسوونکي دي؛ (وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ) (او هغه كسان چې په (دین) زمونږ كې كوشش كوي ( نو) مونږ به دوى ته خامخا ضرور خپلې لارې وښیو او بېشكه الله خامخا د نېكي كوونكو ملګرى دى). [العنكبوت سورت: ایت 69].
او کله چې د الله مرسته راښکته شي؛ نو پر هغه کس به هیڅ څوک بریالی نشي چې هغه یي ملاتړ کوي، او هغه چا سره به مرسته ونشي د چا یې چې مرسته نه وي کړی. (إِن يَنصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ) (كه چېرې الله ستاسو مدد وكړي، نو بیا پر تاسو باندې هیڅوك غالب راتلونكى نشته). [آل عمران سورت: ایت 160].
او د الله د مرستې ډولونه د مومنو بندګانو لپاره د الله –عزوجل- له خوا څخه راځي چې بنده یې فکر هم نکوي، نه شمیرل کیږي، نه محدودیږي، او نه رد کیږي:
کله: د ملاېکو په ملاتړ سره وي؛ لکه څنګه چې د بدر په بریا کې د هغه د پیغمبر او د هغه د صحابه وو سره وشو؛ او کله په سخت باد سره لکه په عاد او احزابو باندې چې وشو، او یا د ابابیل مرغانو په لیږلو سره؛ لکه چې اصحاب الفیل سره وشو، او یا په چیغه باندې؛ لکه څنګه چې په ثمودو باندې وشو، او یا ځمکې په شلېدلو (خسف) لکه چې د قارون قوم باندې ترسره شو؛ او یا په کاڼي ویشتونکي باد سره، لکه چې د لوط قوم باندې ترسره شو، او یا په طوفان سره ؛ لکه چې د نوح قوم باندې ترسره شو.
او د الله – عزوجل- لښکرې بې حده دي، او الله په خپل کار باندې غالب دی، او هغه –تبارک و تعالی- په هر څه قدرت لري.
د بریا شکلونه: ځینې وختونه پر دښمنانو باندې کامیابېدلو او ماتولو باندې وي؛ لکه د داؤد او سلیمان –علیهما السلام- او محمد -صلی الله علیه وسلم-.
او کله کله د رسولانو په ژوند کې له درواغ ویوونکو څخه په غچ اخیستلو سره وي؛ لکه د نوح، او د لوط قومونو، او د فرعون او نورو له منځه وړل، او یا د هغوی له مرګه وروسته؛ لکه د یحیی علیه السلام په قاتلینو باندې د بختنصر تسلط، او د رومیانو تسلط د عیسی -علیه السلام- د وژنې په اراده کوونکو باندې.
نو الله -عز وجل - وفرمایل: (إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ) (بېشكه مونږ خامخا د خپلو رسولانو او د هغو كسانو چې ایمان يې راوړى دى، په دنيايي ژوند كې مدد كوو او په هغې ورځ كې (هم) چې ګواهان به ودرېږي). [غافر سورت: ایت 51].
السدي وایي: «انبیاء او مؤمنان په دې دنیا کې په داسې حال کې وژل شوي چې دوی مدد کړل شوي وو، او هغه ددې لپاره: هغه قوم چې د پیغمبرانو او مومنانو سره داسې چلند کوي، تر هغه وخته له منځه نه ځي ترڅو چې الله یو قوم راولیږي چې هغوی باندې هغو کسانو سره مدد وکړي چې دوی څخه خلک وژل شوي دي، نو په دې آيت سره دغه ستونزه لرې شوه».
او د بلې ستونزې په اړه چې ځیني خلک هغه واردوي د الله – عزوجل- پدې وینا سره: (وَلَن يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا) او الله به كله هم د كافرانو لپاره په مومنانو باندې (د غلبې) څه لار جوړه نه كړي [النساء سورت: ایت 141]:
نو په آخرت کې هیڅ ستونزه نشته.
مګر په دنیا کې؛ د دې ځواب په اړه لکه څنګه چې ابن القیم -رحمه الله- وفرمایل: "هر کله چې ایمان ضعیف شي، د دوی دښمنان به پر دوی باندې لارې ولري د هغه څه له مخې چې د دوی په ایمان کې نیمګړتیاوې شتون لري.
نو مومن عزیز، غالب، ملاتړ شوی او مرسته کړی شوی دی: (إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ) (بېشكه مونږ خامخا د خپلو رسولانو او د هغو كسانو چې ایمان يې راوړى دى، په دنيايي ژوند كې مدد كوو او په هغې ورځ كې (هم) چې ګواهان به ودرېږي). [غافر سورت: ایت 51].
هغه څه چې مسلمان د کافرانو له تسلط څخه په دې زمانه کې ویني هغه لدې له امله دي: کوم څه چې مسلمانانو په خپل دین کې د لږوالي او یا زیاتوالي له مخې منځته راوړي دي، نو که دوی توبه وکړي، د دوی ایمان به بشپړ شي، او د دوی بریا به د الله – عزوجل- له خوا راشي: (وَعْدَ اللَّهِ ۖ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ) (وعده كول د الله، الله د خپلې وعدې مخالفت نه كوي). [الروم سورت: ایت 6].
د بریا قیمت: ایمان، تیاری او صبر دی؛ ځکه چې الله – عزوجل- فرمايي: (وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ) (او په مونږه باندې د مومنانو مدد كول حق دي). [الروم سورت: ایت 47]، او فرمایي: (وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ) (او تاسو قوت او تړلي اسونه تیار كړئ څومره چې استطاعت لرئ). [الأنفال سورت: ایت 60]، او فرمایي: (وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا) (او كه تاسو صبر وكړئ او(د دوى له دوستۍ نه) ځان وساتئ (نو) د هغوى چل (او فریب) به تاسو ته هېڅ ضرر هم در ونه رسولى شي). [آل عمران سورت: ایت 120]، له رسول الله -صلی الله علیه وسلم- څخه روایت دی چې هغه وفرمایل: «...وَأَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ» "... او بریا له صبر سره راځي". [صحیح حدیث. احمد په مسند کې روایت کړی دی].
او دلته، بریا د مرستندوی رب څخه راښکته کیږي؛ ځکه چې الله – عزوجل- فرمايي: (وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ) (او نه دى مدد مګر د الله له جانبه). [آل عمران سورت: ایت 126]، او فرمایي: (إِن يَنصُرْكُمُ اللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمْ) (كه چېرې الله ستاسو مدد وكړي، نو بیا پر تاسو باندې هیڅوك غالب راتلونكى نشته). [آل عمران سورت: ایت 160].
او کله چې الله –جل وعلا- تا سره وي، څوک به ستا پر وړاندې وي؟
او کله چې هغه ستا پر ضد وي نو څوک به ستا سره وي؟
څوک چې په الله تعالی پناه واخلي هغه به خود کفا کړي او د هغه مقام به لوړ کړي: (وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ ۖ فَنِعْمَ الْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ النَّصِيرُ) (او په (دين د) الله باندې منګولې ټېنګې كلكې كړئ، هغه ستاسو مالك دى، نو هغه ښه مالك دى او ښه مدد كوونكى دى). [الحج سورت: ایت 78].
نو مؤمن له مؤمن سره مینه کوي، او په غیب کې ورسره مرسته کوي، که څه هم کورونه او وختونه له یو بل څخه لرې وي.
اې الله اې مدد کوونکیه! موږ ته پر کافرانو باندې بریا په برخه کړه.