42
اې ربه، زه ستا انګړ ته توبه ایستلی راغلی یم
تسلیم شوی او نیوونکی ستا د رسۍ یم
زما یې څه له زورور سره چې ته اې
زما ربه لوی مقام والا یې او ستا ځواک څومره ډیر دی
زه په ژوند کې ټولو پناه ځایونو ته تللی یم
مګر ستا له پناه ګاه څخه مې عزتمند ځای و نه موند
زمونږ موضوع زمونږ د رب –سبحانه وتعالی- په اړه ده چې فرمايي: (إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ) (بېشكه هم دغه الله ښه روزي وركوونكى، قوت والا، (او) ډېر مضبوط دى) [الذاريات سورت: ایت 58]، او ویونکی: (وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا ۚ وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ ۚ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا) (او الله كافران سره له خپلې غصې نه بېرته وشړل، په داسې حال كې چې هېڅ خیر يې ونه موند او الله مومنان له جنګ نه وساتل، الله ډېر زورور، ښه غالب دى) [الأحزاب سورت: ایت 25]، او ویونکی: (إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ) (بېشكه الله ډېر قوي، ښه غالب دى) [الحديد سورت: ایت 25].
زمونږ قوي رب -عزوجل- هغه څوک دی چې ضعف یا نیمګړتیا نه ورسیږي، او د سستۍ او بې حسۍ څخه نه متاثره کیږي.
او زموږ رب – عزوجل – هغه ذات دی چې هیڅ غالب هغه باندې غالبیدلای نشي، او نه کوم مانع هغه منعه کولای شي، او نه کوم دافع هغه دفعه کولای شي، او نه د هغه فیصله څوک بیرته راګرځولی شي، هغه د بشپړ قدرت او بشپړې ارادې خاوند دی.
او هغه - عزوجل – غیر متناهي قدرت لرونکی دی.
او زموږ رب - عزوجل - په خپل قدرت کې بشپړ دی، په هر څه قادر دی؛ هغه په هیڅ حالت کې ناتوانه یا ضعیف ندی، او د هغه –سبحانه و تعالی- حکم په هر وخت کې چې وغواړي پلی کیږي؛ په ځمکه او آسمانونو کې.
هغه – عزوجل- په خپل نیولو او عذاب کې قوي دی.
په قدرت کې یواځې دی، (أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا) (چې یقینًا قوت ټول خاص د الله لپاره دى) [البقرة سورت: ایت 165].
او د هغه په وصف کې هغه په خپل ځواک کې ځواکمن دی ... او هغه په تا باندې قادر دی، اې پادشاه وروره
مونږ باندې څه شوي دي چې خپل زړونه د هغه خوا ته متوجه نکړو؟! او مونږ باندې څه شوي دي چې په خپلو دندو او اړتیاوو کې پر هغه تکیه ونکړو؟! مونږ د هغه زور او شتمنۍ ته څومره بې وزله یو!!
موږ د هغه – تبارک و تعالی- له قدرت او توفیق پرته بل هیڅ ځواک نه لرو، او موږ د هغه له لارې پرته د نافرمانۍ او د نفس د بدیو د مخنیوي لپاره هیڅ ځواک نه لرو.
دغه ځواک د الله - عزوجل- له خوا چا ته چې هغه وغواړي ورکول کیږي؛ د عامې روزۍ په څیر.
او انسان کمزوری دی.. کمزوری پیدا شوی، کمزوری زیږیدلی، او کمزوری به مري؛ الله – تبارک و تعالی- وفرمایل: (وَخُلِقَ الْإِنسَانُ ضَعِيفًا) (او انسان ډېر كمزورى پیدا كړى شوى دى). [النساء سورت: ایت 28]، او هغه -عز وجل- وفرمایل:- (۞ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَيْبَةً ۚ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ ۖ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ) (الله هغه ذات دى چې تاسو يې له ضعف نه پیدا كړئ، بیا يې له كمزورۍ نه بعد قوت پیدا كړ، بیا يې له قوت نه پس كمزوري او بوډاوالى (دوېښتو سپین والى) پیدا كړ، څه چې هغه وغواړي پیدا كوي یې، او همغه ښه عالم، ښه قدرت والا دى). [الروم سورت: ایت 54].
کله چې ډیری بندګانو دا حقیقت هیر کړ - چې په انسان کې اصل دا دی چې هغه ضعیف دی، او له الله پرته بل هیڅ ځواک او واک نلري؛ شیطان هغوی په خپل قوت باندې غولولي دي؛ تر دې چې هغوی د الله –عزوجل- ځواک هېر کړ، نو هغوی په خپله سرکشۍ کې نور هم مخکې لاړل!
او دا د عاد قوم دی، په اړه یې الله –عزوجل- فرمايي: (فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً ۖ أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً ۖ وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ) (نو هر چې عادیان وو، نو دوى خو په ځمكه كې ناحقه لويي وكړه او ويې ويل: په قوت كې زمونږ نه څوك زیات سخت (او مضبوط) دي؟! ایا دوى نه ویني چې بېشكه هغه الله چې تاسو يې پیدا كړي یئ؛ هغه له تاسو نه په قوت كې ډېر سخت دى. او دغو به زمونږ له ایتونو نه انكار كاوه) [فصلت سورت: ایت 15].
او کله چې هود -علیه السلام- هغوی ته وویل: له الله څخه ووېرېږئ او یوازې د هغه عبادت وکړئ! هغوی وویل: (مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً) (زمونږ نه څوك زیات سخت (او مضبوط) دي؟!) [فصلت سورت: ایت 15]، موږ بندګان تسخیر کړي دي، او موږ د خپل قوت په زور د هر ډول عذاب د شنډولو توان لرو ...!! هغوی د بدن اوږدوالي وغولول، ابن عباس -رضی الله عنهما- وايي: "په هغوی کې تر ټولو اوږد قد لروونکی: سل ګزه وو، او تر ټولو لنډ قد لروونکی شپیته ګزه وو".
نو کله چې ننګونه خپل اوج ته ورسېده او نافرماني خپلې انتها ته ورسېده؛ الله – عزوجل- په دوى باندې په څو ډېرو سپېرو ورځو كې ډېر زورور یخ باد راخوشې كړ، الله – تبارک وتعالی- وفرمايل: (فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَىٰ ۖ وَهُمْ لَا يُنصَرُونَ) (نو مونږ په دوى باندې په څو ډېرو سپېرو ورځو كې ډېر زورور یخ باد راخوشې كړ، د دې لپاره چې مونږ په دوى باندې په دنيايي ژوند كې د رسوايۍ عذاب وڅكو، او یقینًا د اخرت عذاب ډېر رسواكوونكى دى، په داسې حال كې چې د دوى به مدد نه شي کېدلی) [فصلت سورت: ایت 16].
او دا په ځمکه کې د الله -سبحانه وتعالی- د طرېقو نه یوه طرېقه ده، او د تاریخ په اوږدو کې هم دي: هر هغه څوک چې په خپل ځواک سره مغرور او متکبر وي د هغه اخري انجام د عادیانو په شان وي، د جبار او بادشاه ذات قوت یې رانېسي.
نو؛ هغه - سبحانه وتعالی- وفرمایل: (قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ) (ته ووایه: تاسو په ځمكه كې وګرځئ، بیا تاسو وګورئ چې د دروغ ګڼونكو انجام څنګه و؟) [الأنعام سورت: ایت 11]، شاید دوی د پخوانیو قومونو د هلاکت څخه عبرت واخلي! په لسګونو قومونه په الله او د هغه پر رسولانو کافران شوي وو، او په ځمکه کې دوی په ځواک، چارو او ودانیو باندې دوکه شول؛ نو الله دوی ونیول، د غالب او ځواکمن ذات په نیولو سره: (فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ ۖ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا ۚ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ) ( نو (په دوى كې) هر یو مونږ په خپلې ګناه سره ونیوه، نو په دوى كې ځینې هغه دي چې مونږ پرې كاڼي وېشتونكى باد راخوشې كړ او ځینې په دوى كې هغه دي چې دوى سختې چغې ونیول او ځینې په دوى كې هغه دي چې مونږ هغوى په ځمكه كې ننه اېستل او ځینې په دوى كې هغه دي چې مونږ (په اوبو كې) غرق كړل او الله له سره داسې نه و چې په دوى يې ظلم كړى وى او لېكن دوى په خپلو ځانونو (پخپله) ظلم كاوه) [العنكبوت سورت: ایت 40].
مشرکینو رسول الله -صلی الله علیه وسلم – او د هغه صحابه –رضی الله عنهم- محاصره کړل: د احزاب په غزوه کې هغوی غوښتل چې دوی د ځمکې څخه محوه کړي؛ نو الله –عزوجل- د خپلو لښکرو څخه یو لښکر راولېږه: یو توند باد، چې بالاخره هغوی یې د ښار شاوخوا څخه وتښتېدل: (وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِغَيْظِهِمْ لَمْ يَنَالُوا خَيْرًا ۚ وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ ۚ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا) (او الله كافران سره له خپلې غصې نه بېرته وشړل، په داسې حال كې چې هېڅ خیر يې ونه موند او الله مومنان له جنګ نه وساتل، الله ډېر زورور، او غالب دى). [الأحزاب سورت: ایت 25].
یو ماشوم پادشاه له منځه وړي، اوبه یو قوم ډوبوي، سمندر یو لښکر له منځه وړي، میاشی نمرود ذلیلوي، ځمکه قارون تیروي، او مرغان ابرهه نابودوي..
هغه پیاوړی ذات دی؛ هغه –سبحانه و تعالی- به تا په خپل ځواک سره حیران کړي.
د مخلوق هرڅیز د الله لپاره دی ... او مخلوق لره د هیڅ څیز صلاحیت نشته
هرڅومره چې د بنده پوهه د الله د (القوي) په نوم ډیره شي؛ د هغه توکل به پر الله -عزوجل- باندې ډیر شي، او خپل ځواک به د هغه له ځواک څخه ترلاسه کړي، او هغه هغه وخت تر لاسه کولای شي چې له خپل ځواک او قوت څخه تیر شي، او هغه -عليه الصلاة والسلام- خپل یو صحابي ته وفرمایل: «أَلاَ أَدُلُّكَ عَلَى كَلِمَةٍ هِيَ كَنْزٌ مِنْ كُنُوزِ الجَنَّةِ؟ لاَ حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ» «ایا زه تا ته د یوې کلمې لارښوونه ونکړم چې هغه د جنت له خزانو څخه یوه خزانه ده؟ لاَ حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ. یعنې نشته د ګناه نه اړول په او نېکۍ باندې طاقت ورکول مګر د الله تعالی په مرسته ». [بخاري او مسلم روایت کړی دی، – او دا لفظ د بخاري دی –]، يعنې حالت له يو حالت څخه بل ته نه بدليږي، او نه هم د دې توان لري چې د الله – تبارک وتعالی- له مرستې او ملاتړ پرته بدل شي.
عبدالله ابن مسعود -رضي الله عنه- فرمايي: " لا حول ولا قوة إلا بالله: د الله له نافرمانۍ څخه ګرځیدل پرته د الله له عصمت څخه ناشوني دي، او د هغه د مرستې پرته د هغه د اطاعت کولو ځواک نشته".
ابن القیم -رحمه الله- وایي: «او دغه کلمه په سختو کارونو کې، د سختیو په زغملو، د پاچاهانو او د هغو کسانو څخه چې له هغوی څخه یې ویره کیږي، او د ستونزو په لرلو سره خورا اغیزه لري، او د فقر په له منځه وړلو کې هم اغیزه لري!».
او الله – سبحانه و تعالی- خوښوي چې تا عاجز ووینئ او د هغه ځواک یاد کړې؛ (وَلَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ ۚ إِن تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنكَ مَالًا وَوَلَدًا) (او كله چې ته خپل باغ ته داخل شوې تا ولې ونه ویل چې مَاشَاءَ اللهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ (كېږي هغه چې الله يې اراده وكړي، هېڅ طاقت نشته مګر د الله په توفیق سره) كه ته ما له خپل ځان نه په مال او اولاد كې كم وینې). [الكهف سورت: ایت 39].
او د متواضعو خلکو لپاره د الله مینه؛ هغه د مؤمنانو په منځ کې غښتلي او قوي مومنان خوښوي، او هغه –عليه الصلاة والسلام- وفرمایل: «المُؤْمِنُ القَوِيُّ خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى اللهِ مِنَ المُؤْمِنِ الضَّعِيف، وَفِي كُلِّ خَيْرٌ» "قوي مؤمن د ضعیف مؤمن په پرتله د الله تعالی په نیز غوره او محبوب دی، او په ټولو کې خیر دی". [مسلم روایت کړی].
او دا دوه صفتونه د هغه –عزوجل- په دې قول کې سره یو ځای شوي دي: (أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ) (په مومنانو به ډېر نرمي كوونكی وي او په كافرانو باندې به ډېر سخت وي) [المائدة سورت: ایت 54]، د یو ملت لپاره د علم او عمل پرته بل هیڅ ځواک نشته؛ ځکه چې الله – سبحانه و تعالی- فرمایلي دي: (وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ) ( او تاسو قوت او تړلي اسونه تیار كړئ څومره چې استطاعت لرئ، چې په دې سره به تاسو د الله دښمنان او خپل دښمنان وېروئ او له دوى نه سوا نور خلق (هم) چې تاسو هغوى نه پېژنئ، الله هغوى پېژني). [الأنفال سورت: ایت 60].
د الله لپاره په داسې شکل اوسه لکه څرنګه چې هغه یې غواړي، هغه به تا ستا لپاره د هغه څه څخه پورته وي چې ته یې غواړې!
اې الله، اې قوي، اې عزت والا! ظالمو خلکو باندې موږ ته بری راکړه.