86
په صحیح مسلم کې له صهیب -رضي الله عنه – څخه روایت دی چې رسول الله -صلی الله علیه وسلم- وفرمایل: «إِذَا دَخَلَ أَهْلُ الجَنَّةِ الجَنَّةَ، يقَوْلُ اللهُ -تبارك وتعالى- : تُرِيدُونَ شَيْئًا أَزِيدُكُمْ؟ فَيَقُوْلُوْنَ: أَلَمْ تُبَيِّضْ وُجُوهَنَا؟ أَلَمْ تُدْخِلْنَا الجَنَّةَ، وَتُنَجِّنَا مِنَ النَّارِ؟ فَيَكْشِفُ الحِجَابَ، فَمَا أُعْطُوا شَيْئًا أَحَبَّ إِلَيْهِمْ مِنَ النَّظَرِ إِلَى رَبِّهِمْ -عز وجل- ». «کله چې جنتیان جنت ته داخل شي، نو الله – تبارک وتعالی- به وفرمایي: ایا تاسو اضافه څه غواړئ چې زه یې درکړم؟ دوی به ووايي: ایا تا زموږ مخونه سپین نه کړل؟ آیا تا موږ جنت ته داخل نکړو، او له دوزخ څخه دې ونه ژغورلو؟ بیا به الله پرده لرې کړي، او دوی ته به خپل رب –عزوجل- ته د کتلو څخه محبوب څیز نه وي ورکړ شوی».
پاکي ده هغه ذات لره چې ښکلا یې فکرونه حیران کړي دي ..
پاکي ده هغه ذات لره چې عظمت یې عقلونه په اضطراب کې اچولي دي..
پاکي دی هغه ذات لره چې ذهنونه د هغه له رڼاګانو څخه حیران شوي دي..
الله ښكلى دى او ښايست خوښوي، بلكې هغه ټول ښايست دى، او ټول ښايست د هغه څخه دى، هغه ښايسته کارونه كوي، او ښايسته کارونو باندې انعام وركوي.
او هغه واقعاً ښکلی دی، او څنګه به داسې نه وي؟!
چې هغه د دې ټولو کائناتو ښکلا ده
د جمیل ذات له ځینو آثارو څخه، چې د هغې رب
ډیر حقدار دی د عرفان د څښتنانو په نیز
په صحیح مسلم کې رسول الله -صلی الله علیه وسلم- فرمایلي دي: «إِنَّ اللهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الجَمَالَ». "بیشک چې الله ښکلی دی او ښکلا خوښوي".
شیخ السعدي -رحمه الله- د ابن القیم د بیتونو د تفسیر په تړاو خپل «نونیة» کې وايي: " الجميل: هغه څوک چې د ښو او نیکیو صفتونه ولري، نو هغه په خپل ذات، نومونو، صفاتو، او خپلو اعمالو کې ښکلی دی، او هیڅ مخلوق نشي کولی د هغه –سبحانه و تعالی- د ذات ښکلا بیان کړي، آن تر دې چې جنتیان سره له دې چې هغوی تل پاتې نعمتونو، خوندونو، خوشحالیانو، او نیکمرغیو کې وي چې هیڅ اندازه او حد نلري؛ کله چې دوی خپل رب وویني او د هغه له ښکلاو څخه خوند واخلي، او له دوی څخه هغه خوښي لمنځه ځي چې دوی په کې دي، او دوی هیله لري چې دا حالت دوام وکړي؛ ترڅو د هغه د ښکلا او د هغه د رڼا څخه د خپلو ښکلاوو په ډیرولو کې ګټه پورته کړي؛ ځکه چې د دوی په زړونو کې د خپل رب د لیدلو ارمان او تمایل وي، او خوشحالیانې کوي د (مزید د ورځې) لپاره، داسې خوشحالي چې زړونه تقریباً په الوتلو وي!
او همدارنګه هغه: په خپلو نومونو کې ښکلی دی؛ د هغه ټول ښکلې نومونه دي، بلکې د ټولو نومونو څخه غوره او خورا ښکلي دي – سبحانه و تعالی -؛ (وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ فَادْعُوهُ بِهَا) (او خاص د الله لپاره تر ټولو ښكلي نومونه دي، نو تاسو الله په دغو (نومونو) سره بلئ). [الأعراف سورت: ایت 180].
دا ټول په ستاینې، جلال، عزت او د کمال په انتها دلالت کوي، او هغه په هغه ویشل شوي نوم چې یو یې کمال او بل یې جلا څیز وي ندی نومول شوي.
او هغه: په خپلو صفتونو کې ښایسته دی؛ د هغه ټول صفتونه د کمال، ثنا او د ستاینې صفتونه دي.
او د هغه ټول عملونه ښکلي دي؛ او په داسې حلقه کې څرخي چې نیکو او ښو عملونو تر منځ دي چې پر هغو باندې د هغه ستاینه او شکر کیږي.
او که ونې قلمونه شي، سمندرونه رنګ شي، او اسمانونه تختې شي، او مخلوقات د هغه ستاینه وکړي، او د الله د ښکلا په اړه تعریفونه ولیکي؛ په هغه څه کې چې هغوی مستحق وي، دا به وي چې هغوی مقصر وي په هغه څه کې چې هغه ته لازم دي: هغوی به پوروړي او پرې کوونکي وبلل شي، او د هغه د شکر په څرګندولو کې به په خپلې ناتوانۍ اعتراف وکړي.
د هغې ښکلا په ذهنونو کې نه احاطه کیږي، او سترګې هغه نشي درک کولی؛ لکه څنګه چې رسول الله -صلی الله علیه وسلم- وفرمایل: «لَا أُحْصِي ثَنَاءً عَلَيْكَ، أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ» "زه نشم کولی ستا ستاینه ادا کړم، ته هغه یې لکه څرنګه چې تا په خپله د خپل ځان ستاینه کړې ده". [مسلم روایت کړی].
او هغه څه چې په دې کې د ځمکې، سمندر، شنه ځایونه، لمر، سپوږمۍ، ستوري او حیواناتو څخه شتون لري: د هغه –سبحانه و تعالی- د ښکلا ثبوت دی؛ هغه د ښکلا ورکوونکی دی، او د ښکلا ورکوونکی د ښکلا ډیر حقدار وي، (فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ) (نو الله ډېر بركت والا دى چې تر ټولو ښه پیدا كوونكى دى). [المؤمنون سورت: ایت 14].
او د دې ښکلا ته څوک نشي لیدلی ترڅو چې الله د هغه زړه ایمان باندې رڼا نکړي؛ او هغه ددې ښکلا تر شا د الله ښکلا، عظمت او کمال ویني.
او څوک چې د الله له ذكر څخه مخ واړوي، د هغه له رڼا نه منكر شي، او د هغه له لارښوونې څخه سرغړاوى وكړي؛ نو هغه باندې د نوښت ښکلا ته کتل حرامېږي، ځکه چې سترګې یې ړندې او بصیرت یې د لیدلو توان نلري!
اې شکایت کوونکیه تا لره هېڅ ناروغي نشته ... ستا حال به څه وی که ته ناروغه شې ... او ته په ګلابونو کې اغزي وینې او ته ړوند یې .... چې هغې باندې شبنم ووینې
او څوک چې پخپله د ښکلا څخه محروم وي ... هغه به په وجود کې هیڅ ښکلا و نه ویني
په دې نوم باندې ایمان لرل د مؤمن په ایمان کې زیاتوالی راولي او د ښکلي الله د لیدو شوق او لیوالتیا پیدا کوي، او د رسول الله –صلی الله علیه وسلم- له دعاوو څخه دا ده: «وَأَسْأَلُكَ لَذَّةَ النَّظَرِ إِلَى وَجْهِكَ، وَالشَّوْقَ إِلَى لِقَائِكَ..» "او زه له تا څخه ستا د مخ د لیدلو خوند او ستا ملاقات ته د شوق پیدا کولو غوښتنه کوم". [صحیح حدیث دی. ترمذي روایت کړی]، بیا به ته هغه د هغه څه په اړه ډاډمن او مطمئن ومومې چې الله - عزوجل - د هغه لپاره مقدر کړی وي؛ ځکه چې هغه –سبحانه و تعالی- د خپل مؤمن بنده لپاره له حکمت او خير پرته بل څه نه کوي، ځکه چې د هغه ټول عملونه ښکلي دي، او له ښکلي فعل څخه پرته ښکلا نه بل څه نه پیدا کیږي، او دا الله باندې ښه ګمان کول دي؛ کوم چې رسول الله -صلی الله علیه وسلم- په قدسي حدیث کې د امام احمد په مسند کې روایت کړی دی چې : رب العزت وفرمایل: «أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِي بِي؛ إِنْ ظَنَّ بِي خَيْرًا فَلَهُ، وَإِنْ ظَنَّ شَرًّا فَلَهُ» «زه لکه څنګه چې زما بنده زما په اړه ګمان کوي یم؛ که هغه زما په اړه ښه ګمان وکړي، د هغه لپاره هماغه وي، او که هغه بد ګمان وکړي، د هغه لپاره هماغه وي». [صحیح حدیث دی]
او زه تر هغه پورې الله رابلم، تر دې چې لکه زه چې
په ښه ګمان سره ګورم چې الله څه کوي
مؤمن په باطني او ظاهري بڼه ښکلی وي؛ ځکه چې په دې ښکلا سره الله تعالی ته نږدې کېږي، او دا چې الله تعالی په ښکلو خبرو، اخلاقو او عملونو باندې تاکید کوي، نو له خپل بنده څخه خوښوي چې: خپله ژبه په اخلاص، او زړه یې په اخلاص، توبه او توکل، او د بدن غړي یې په اطاعت سره، او بدن کې په جامو او پاکوالي سره د هغه د نعمتونو په ظاهرولو سره ښکلي کړي.
او مؤمن خپل رب د هغې ښکلا په واسطه پیژني چې د هغه وصف دی، او په هغه عظمت سره د هغه عبادت کوي چې د هغه شریعت او دین دی.
او کله چې رسول الله -صلی الله علیه وسلم- خپلو اصحابو ته وویل: «لَا يَدْخُلُ الجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ»، "د چا په زړه کې چې د ذرې په اندازه کبر وي جنت ته به داخل نشي". قال رجل: إن الرجل يحب أن يكون ثوبه حسنًا ونعله حسنةً! یو سړي وویل: یو سړی دا خوښوي چې جامې یې ښې وي او بوټونه یې ښه وي!
قال -صلى الله عليه وسلم- : هغه -صلی الله علیه وسلم- وفرمایل: «إِنَّ اللهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الجَمَالَ، الكِبْرُ: بَطَرُ الحَقِّ، وَغَمْطُ النَّاس» "الله ښکلی دی او ښکلا خوښوي، تکبر: حق پټول، او خلکو ته په سپکه کتل دي". [مسلم روایت کړی].
اې الله! موږ ته په دواړو جهانونو کې ښکلا راکړه، او موږ ته په دواړو کړنو کې ښکلا راکړه: پټې کړنې او ښکاره کړنې، او موږ ته په خبرو او عملونو کې ښکلا راکړه؛ اې د جهانونو ربه!