43
له ابو هریره -رضي الله عنه- څخه روایت دی هغه وویل: یو سړي اړتیا درلوده، نو هغه دښتې ته لاړ، او د هغه میرمن وویل: اې الله! موږ ته څه راکړه چې موږ یې اوړه کړو او ډوډۍ پخه کړو.
نو هغه سړی راغی چې ګوري لګن (خانک) له ډوډئ څخه ډک دی، او په تندور کې غوښی پخیږي، او پل غنم اوړه کوي؛ هغه وویل: دا د کوم ځایه راغلي دي؟ هغې وويل: د الله له رزق څخه، بیا یې د پل غاړې جارو کړې.
رسول الله -صلی الله علیه وسلم- وفرمایل: «لَوْ تَرَكَهَا لَدَارَتْ -أو قال: طَحَنَتْ- إِلَى يَوْمِ القِيَامَةِ» "که هغه يې پرېښودلی وی؛ نو د قيامت تر ورځې پورې به څرخیدلی وی، يا يې وويل: اوړه کړی وی". (صحیح حدیث دی. طبراني په المعجم الاوسط کې روایت کړی دی).
دغه پیغام هغه چا ته دی چې غم او پریشانۍ را ګیر کړی وي، حالت یې کمزوری وي، له ژونده ستړی شوی وي، ورځې ورباندې تنګې شوې وي، او پرله پسې ستونزو سره لاس او ګریوان وي؛ زه تا ته زیری درکوم چې هلته نږدې خلاصون، ښکاره بریا، له سختۍ وروسته اسانتیا، او له کمزورۍ وروسته قوت شتون لري. (وَعْدَ اللَّهِ ۖ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ) (وعده كول د الله، الله د خپلې وعدې مخالفت نه كوي) [الروم سورت: ایت 6].
موږ د الله یو له خورا ښکلي نومونو المتین –جل جلاله- سره تم کیږو:
(إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ) (بېشكه هم دغه الله ښه روزي وركوونكى، قوت والا، (او) ډېر مضبوط دى) [الذاريات سورت: ایت 58].
نو زمونږ رب – سبحانه و تعالی- المتین دی، یعنې: ترټولو قوي او پیاوړی دی.
الله – سبحانه و تعالی - په ځواک او قدرت کې آخري حد ته رسیدلی دی؛ نو هغه ډیر ځواکمن دی، د هغه ځواک نه قطع کیږي، د هغه په اعمالو کې سختي نه راځي، او هغه ته ستوماني نه راځي، یوازې هغه لره ټول عزت دی، او هغه په خپل کار کې غالب دی، او هغه قادر ذات دی چې کمزوري ورته نه راځي.
او الله چې پیاوری او پاک دی: موږ ته د هغو قومونو په اړه خبر راکړ چې د هغه له امر او د هغه د رسولانو په وړاندې یې سرکشي وکړه، او حتا د قدرت او ظلم دعوا یې وکړه، نو هغوی سره یې کلک حساب وکړ: (فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً ۖ أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً ۖ وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ) (نو هر چې عادیان وو، نو دوى خو په ځمكه كې ناحقه لويي وكړه او ويې ويل:په قوت كې زمونږ نه څوك زیات سخت (او مضبوط) دي؟! ایا دوى نه ویني چې بېشكه هغه الله چې تاسو يې پیدا كړي یئ؛ هغه له تاسو نه په قوت كې ډېر سخت دى. او دغو به زمونږ له ایتونو نه انكار كاوه) [فصلت سورت: ایت 15].
نو پایله دا شوه لکه څنګه چې هغه – تبارک و تعالی- وفرمایل: (فَأَصْبَحُوا لَا يُرَىٰ إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ) (نو دوى سبا ته داسې شول چې يوازې د دوى (خالي) كورونه لیدل كېدل، مونږ همداسې مجرم قوم ته بدله وركوو) [الأحقاف سورت: ایت 25].
هغه پاچاهان او هغه څوک چې په ځمکه کې اوسیدل چیرته دي
دوی له هغه څه څخه جلا شوي دي چې دوی جوړ کړي وو او پکې اوسیدل
او دوی چې هر څه کړي وو اوس د قبر ګرو شوي دي
هغوی خاورې شول وروسته له دې چې وراسته شول
سرتیري چیرته دي، نه یې څه دفع کړل او نه یې ګټه ورسوله
چیرته دي هغه څه چې یې راټول کړي او خوندي کړي وو
د عرش د څښتن فرمان دوی ته په بیړه راغی
مال ونتوانید چې هغوی وژغوري او مرسته ورسره وکړي
ریښتینی مومن بنده پوهیږي: چې الله –عزوجل- قوي او پیاوړی دی، او دا چې الله په هر څه ځواکمن دی، هیلې پوره کوي، لرې نږدې کوي، او خوبونه په حقیقت بدلوي.
او دا ابراهیم -علیه السلام- خپله کورنۍ یوې بې کرونده درې ته بیایي؛ او هغه ضعیفه ښځه او کوچنی ماشوم به په دې دره کې اوسیږي؛ او الله باندې پر توکل سره وايي په داسې حال کې چې د الله پر ځواک باور لري: (رَّبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ) ، (اې زمونږه ربه! بېشكه ما و اوسول خپل ځینې بچي په داسې ناو (دره) كې چې د فصل والا نه دى، ستا د عزتمن كور په خوا كې)، زما ربه! ما دوی ستا دروازې ته نږدې کړل، او له تاسو پرته د دوی امیدونه پرې شول: (رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَاةَ) ، (اې زمونږ ربه! د دې لپاره چې دوى لمونځ قايم كړي) زما ربه! د دې لپاره چې ستاسو خدمت وکړي، تاسو زما په پرتله دوی ته ډیر مهم یاست. (فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ) (نو ته د خلقو زړونه راوګرځوه، چې په مینې سره د دوى خوا ته راځغلي) [إبراهيم سورت: ایت 37]، نو د بندګانو زړونه ورته وګرځوه هرکله چې هغوی ته کومه اړتیا پیدا شي؛ ته د هر څه کولو توان لرې.
که ته ضعیف وې او ستا رب ځواکمن او پیاوړی وي؛ نو ته مه وېرېږه! څوک چې پر الله توکل کوي هغه د هغه لپاره کافي دی، او څوک چې الله باندې بې نیاز او شتمن وي هغه به الله بې نیاز کړي، او الله –تبارک و تعالی- غیرت کوي چې د مؤمن زړه له هغه پرته نورو سره تړلی وي، او یا په نورو باندې تکیه وکړي، او یا د خپل مخ اوبه د بل چا په وړاندې بوځي.
د يوسف –علیه السلام- کيسه يو له غوره، روښانو او څرګندو کيسو څخه ده؛ ځکه چې په هغه کې له یو حالت څخه بل حالت ته، له مصیبت څخه انعام او احسان ته، له ذلت څخه عزت ته، له غلامۍ څخه پادشاهۍ ته، له بیلتون او جدایۍ څخه ملاقات او یو ځای کیدو ته، له غم څخه خوښۍ ته، له سوکالۍ څخه فقر ته او سوکالۍ ته، او له انکار څخه اعتراف ته دی.
نو بیا د قوي په اړه ضعیف ته شکایت مه کوه.
او که بني آدم ته شکایت وکړې نو دا پدې معنا ده ... چې له مهربان ذات څخه هغه چا ته شکایت کوې چې رحم نکوي
نو ځواک: دا دی چې له الله -عزوجل– پرته بل هیچا باندې تمسک او اعتماد ونشي؛ که هغه اشخاص وي او یا ملتونه وي، ایا ته د اسلامي امت حالت نه ګورې کله یې چې پر الله توکل پریښود، او د هغه له دښمن سره یې خپلې هیلې وتړلې؟! هغوی د الله په نیز لویدلي دي، او همدارنګه د خپلو دښمنانو له سترګو څخه وغورځیدل! نو هغوی په ذلت او تاوان کې دي، او هیڅکله به عزت او برلاسي دوی ته نه راګرځي تر څو چې دوی په ځواکمن او پیاوړي الله باندې کلک نه وي ودریدلې، هغه ذات چې هیڅ شریک نه لري.
الله – سبحانه و تعالی- فرماېلي: (كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ) (الله لیكلي دي چې خامخا (او) لازمًا به زه غالب كېږم او زما رسولان، بېشكه الله ډېر قوي، ښه غالب دى) [المجادلة سورت: ایت 21].
اې الله! موږ ستا پیاوړي (المتین) نوم باندې له تا څخه غواړو: چې موږ او زمونږ مور او پلار او ټولو مسلمانانو ته بخښنه وکړې.