24
ابن القیم -رحمه الله- فرماېلي: او که تاسو د هغه څه په اړه فکر وکړئ چې الله –سبحانه و تعالی- په خپل کتاب کې خپلو بندګانو ته د فکر کولو بلنه ورکړې؛ هغه –سبحانه و تعالی- به تاسو ته د هغه د پیژندلو، د توحید، صفات، کمال، او د هغه د عظمت ستاینو لارښوونه وکړي.
د کائناتو، ځمکې، او د ټولو افقونو په کتاب کې څومره درسونه دي ... عقلمندو، څېړونکو او د نظر خاوندانو لپاره
د زمکې په ټولو څنډو کې ... په ځان کې، په اوازونو او تصوېرونو کې
موږ د الله –تبارک وتعالی- د صورت جوړوونکي نوم سره تم کیږو:
الله -سبحانه وتعالی- فرماېلي: (هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ) (هم دغه الله پیدا كوونكى، (له نشت نه وجود ته) راوېستونكى، صورت وركوونكى دى). [الحشر سورت: ایت 24].
زموږ رب –سبحانه و تعالی-، هغه ذات چې خپل مخلوقات یې لکه څنګه چې غوښتل، جوړ کړل، او ټول موجودات یې جوړ کړل؛ هغه یې ترتیب او هر یو ته یې یو ځانګړی انځور ورکړ، او یو متفاوت شکل یې ورکړ چې د هغې په تنوع او کثرت کې توپیر لري، او هغه – سبحانه و تعالی - هر یو انځور په ځانګړي توګې سره سم جوړ کړ، څرنګه چې هغه یې غواړي. او په هغه شکل چې هغه غوره کړی وي، او په هر کیفیت سره چې ویې غواړي پلی کوي: (فِي أَيِّ صُورَةٍ مَّا شَاءَ رَكَّبَكَ) (په هر صورت (شكل) كې چې هغه غوښتل، ته يې پیوند (او جوړ) كړې) [الانفطار سورت: ایت 8].
زموږ رب – سبحانه و تعالی- هغه ذات دی چې خپل مخلوق یې چمتو کړی چې د هغوی شکلونه او بدنونه د هغه د تقدیر، پوهې او رحمت سره توافق لري، او د مخلوقاتو منافعو او ګټو سره مطابقت لري؛ دا په مختلفو انځورونو، او په مختلفو بڼو سره جوړ شوی؛ له اوږد او لنډ، ښکلا او بدرنګۍ، نارینه او ښځینه، هر یو په خپلې ځانګړې طریقې سره.
هغه – سبحانه و تعالی - فرماېلي: (وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ) (او یقینًا یقینًا مونږ تاسو پیدا كړئ، بیا مو ستاسو صورتونه جوړ كړل) [الأعراف سورت: ایت 11]، او فرماېلي یې دي: (وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ ۖ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ) (پس ستاسو صورتونه يې ډېر ښكلي كړي دي او خاص ده ته بېرته ورتګ دى) [التغابن سورت: ایت 3].
اې له مونږ په غیب او حاضر باندې پوه ذاته
اې د مخلوقاتو، جوړښت او انځور ورکولو ربه
ما ګواهي ورکړه چې ته یو او واحد ذات یې
داسې ګواهي چې نه غیر عادلانه ده او نه درواغ
په پټه او ښکاره مې ستا لورې ته خپل مخ وګرځاوه
تا لره ټولې ستاینې، تهلیلونه او تکبیرونه دي
او هغه –سبحانه و تعالی- فرماېلي: (هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ) ( هم دغه الله پیدا كوونكى، (له نیست نه وجود ته) راوېستونكى، صورت وركوونكى دى) [الحشر سورت: ایت 24]، نو دا درې نومونه: الخالق (د هر شي پیداکونکی)، البارئ (د نشت نه وجود ته راوستونکی)، المصور ( صورت جوړوونکی) که سره یوځای شي، د هر یو لپاره یوه معنی په ګوته کوي؛ دلته تخلیق: تقدیر دی، او البرء دلته: اختراع ده، او التصوير دلته: هرڅه ته خپل انځور ورکول دي، او کله چې یو له بل څخه جلا شي، معنا یې یو ده.
زموږ رب – سبحانه و تعالی-، اراده وکړه او اندازه یې کړل او فرمان یې ورکړ او بیا یې جوړ کړ، یعنې: هغه یې پیدا کړی، بیا یې هر مخلوق په مناسب شکل سره ځانګړی کړی: (سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ) (پاك دى الله له هغو خبرو نه چې دوى يې بیانوي) [المؤمنون سورت: ایت 91].
رسول الله -صلی الله علیه وسلم- به په سجده کې ویل: «اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَلَكَ أَسْلَمْتُ، سَجَدَ وَجْهِي لِلَّذِي خَلَقَهُ، وَصَوَّرَهُ، وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ، تَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الخَالِقِينَ» «اې الله، تا ته مې سجده وکړه، او په تا مې ایمان راوړ، او ما تاته غاړه کېښوده، زما مخ هغه ذات ته سجده کړې ده چې هغه یې پیدا کړی، غوږ او سترګه یې ورته جوړ کړي، الله ډیر د برکت خاوند او تر ټولو غوره خالق دی». [مسلم روایت کړی].
د انسان پیدایښت: د فکر کونکو لپاره نخښه، د عبرت اخیستونکو لپاره عبرت، او د نصیحت اخیستونکو لپاره موعظه ده. (وَفِي أَنفُسِكُمْ ۚ أَفَلَا تُبْصِرُونَ) (او ستاسو په ځانونو كې هم، ایا نو تاسو نه وینئ) [الذاريات سورت: ایت 21].
د انسان او د هغه د خلقت په ذات کې: د هغه د خالق او پیدا کونکي په اړه ترټولو لوی دلیلونه دي.
او انسان ته تر ټولو نږدې شی: د هغه ځان دی، او هغه کې د حیرانتیا شیان دی چې د الله –جل و علا- د عظمت څرګندونه کوي - چې عمرونه به تیر شي خو مونږ به د هغو په ځینو باندې واقف شو، مګر انسان له هغه څخه مخ اړوي، او که انسان لږ فکر وکړي له خپل کفر او انکار څخه به واوړي، (قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ (17) (انسان دې هلاك كړى شي، دى څومره ډېر ناشكره دى!) مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ (18) (دى دغه (الله) له څه شي نه پیدا كړى دى؟ مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ (19) له نطفې نه يې پیدا كړى دى، پس دى يې اندازه كړى دى. ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ (20) بیا يې ده ته لاره ور اسانه كړې ده. ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ (21) بیا يې دى مړ كړ، نو دى يې په قبر كې كېښود. ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنشَرَهُ (22)) بیا چې كله وغواړي دى به ژوندى كړي) [عبس سورت: ایتونه 17-22].
له اوو ملیاردو څخه زیات انسانان د ځمکې پر سر ژوند کوي، هر یو یې د نورو انځورونو، ځانګړتیاوو، رنګونو او بدنونو کې توپیر لري.. او پلار یې یو دی او مور یې یوه ده: آدم او حوا، مګر دا د الله –تبارک و تعالی- جوړښت دی؛ (صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ ۚ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ) [(وګورئ) كاریګري د الله؛ هغه چې هر شى يې محكم كړى دى، بېشكه هغه ښه خبردار دى په هغو كارونو چې تاسو يې كوئ] [النمل سورت: ایت 88]، آیا دا ټول د شکر او مننې قابل ندي؟! بنده د الله –سبحانه و تعالی- نعمتونه کله چې د مور په رحم کې نطفه و ویني، بیا یې غوږ او لید جوړ کړ او په هغه کې یې روح واچاوه، بیا یې هغه ته خواړه او اوبه ورکړې، او جامې یې ورواغوستلې، هغه ته یې پناه ورکړه او هغه یې وساته، او له هرڅه څخه چې یې وغوښتل هغه ته یې ورکړل؛ (أَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ (8) ایا مونږ ده ته دوه سترګې نه دي وركړي. وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ (9) او یوه ژبه او دوه شونډي. وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ (10)) اومونږ ده ته دوه لارې ښودلي دي) [البلد سورت: ایتونه 8-10].
یو له سترو شکرونو څخه دا دی چې: د الله –عزوجل- نعمتونو څخه د هغه په فرمانبردارۍ کې کار واخیستل شي، او د هغه له نافرمانۍ او هغه څه څخه چې هغه ناراضه کوي ځان وساتل شي.
عاقل انسان د خلکو په شکلونو او انځورونو پسې نه خاندي، ځکه چې هغه پوهېږي چې دا ټول الله تعالی پیداکړي، (هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ) (دى همغه ذات دى چې په رَحِمونو كې ستاسو شكلونه (صورتونه) جوړوي څنګه چې وغواړي، نشته هېڅ لايق د عبادت مګر هم دى دى، چې ډېر غالبه، ښه حكمت والا دى). [آل عمران سورت: ایت 6].
نو الله : الخالق (د هر شي پیداکونکی)، البارئ (نا اشنا ډول پیداکوونکی)، المصور (صورت جوړونکی) دی؛ بد شکل لرونکی انسان هیڅ ګناه نلري ترڅو هغه ته پيغور ورکړل شي او ملامت شي، او د ښکلي شکل لرونکي انسان هیڅ غوره والی او ځواک نه لري ترڅو د هغه څخه مننه وشي او پورته وشمیرل شي.
يو سړي حکيم ته وويل: اې بد څېره لرونکیه! هغه ورته وویل: زما د مخ جوړول زما په اختیار کې نه و ترڅو چې ما ښکلی کړی و، نو که څوک د هنر کار ته سپکاوی وکړي، نو هغه د هغه جوړونکي ته سپکاوی کوي. حدیث کې راغلي: رسول الله -صلی الله علیه وسلم- فرماېلي: «كُلُّ خَلْقِ اللهِ -عز وجل- حَسَنٌ» "د الله –جل جلاله- ټول مخلوقات ښايسته دي". [«د الباني السلسلة الصحيحة» ].
که تا په مصیبت اخته کس ولیده؛ نو د هغه د رغیدو لپاره د الله ستاینه وکړه، او لکه څنګه چې ویل شوي: "په خپل ورور باندې مسخره مه کوه، ځکه چې الله به هغه روغ کړي او تا به رنځور کړي"
عبدالله بن مسعود -رضي الله عنه- به ویل: "مصیبت ویلو ته سپارل کیږي، که چیرته زه سپي باندې وخندم، زه ډارېږم چې زما څخه به سپی جوړ شي".
او د ابراهیم النخعي –رحمه الله- څخه نقل شوي، هغه وویل: " زه چې کله عیبجن شی وګورم، هیڅ شی ما نه منع کوي چې د هغه په اړه خبرې وکړم پرته لدې چې زه هم د هغه په څیر اخته نشم".
اې الله! اې الخالق (د هر شي پیداکونکی)، البارئ (نااشنا پیداکوونکی)، المصور (صورت جوړونکی) ذاته ! موږ له تا څخه سوال کوو چې: موږ د خپل غوره مخلوق څخه وګرځوه، او موږ باندې تا ته د وړاندې کیدلو په ورځ رحم وکړه.