19
کله چې وخت تیر شي، او وروڼه دې پرېږدي، او تیاره را خواره شي، او ورځې بدلې شي، او ناروغۍ زیاتې شي، او مصیبتونه ډیر شي، او غمونه لوي شي؛ غږ وکړه: اې الله! اې د ماتو زړونو جبران کونکی ذاته! زما ناتواني جبران کړه او زما په کمزورۍ رحم وکړه؛ نو الله ستا غږ اوري.
الله –عزوجل- د خپل ځان په اړه فرمايي: (هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ ۚ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ) (دغه الله هغه ذات دى چې نشته هېڅ حق معبود مګر هم دى دى، چې (حقیقي) بادشاه دى، ښه پاك دى، سلامتي وركوونكى (او) امان وركوونكى دى، نګهبان (محافظ) ښه غالب (او زورور)، ډېر عظمت والا، ډېر لويۍ والا دى، الله پاك دى له هغو (شیانو) څخه چې دوى يې ورسره شریكوي) [الحشر سورت : ایت 23].
او الجبار –سبحانه و تعالی- : هغه څوک چې مات شوی زړه جبرانوي، غریبان شتمنوي ، هره سختي آسانوي؛ هغه د هغو کسانو زړونه چې د هغه د عظمت او جلال تابع دي په ځانګړي توګه جبرانوي.
الجبار – سبحانه وتعالی - هر څه باندې غلبه لري؛ هغه ذات چې هر څه هغه ته غاړه ږدي، او ورته تابع دي.
او الجبار – سبحانه وتعالی - د هر څه څخه لوړ او ټول مخلوق څخه پورته دی، په خپل عرش باندې برقرار دی.
یوازې زمونږ رب د قدرت څښتن دی او هغه په خپل ځواک سره ظالمان مغلوبوي، او هغه څوک دی چې په خپل عظمت سره له هغوی څخه لوړوالی لري.
الله –عزوجل- په دې نوم سره د خپل ځان ستاینه وکړه؛ هغه – سبحانه و تعالی - وفرمایل: (الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ) (ښه غالب (او زورور)، ډېر عظمت والا، ډېر لويۍ والا دى) [الحشر سورت: آیت 23].
رسول الله -صلی الله علیه وسلم- به په سجده او رکوع کې دا دعا کوله: «سُبْحَانَ ذِي الجَبَرُوْت وَالمَلَكُوتِ وَالكِبْرِيَاء وَالعَظَمَة» "پاکې ده هغه ذات لره چې قهر، سلطنت، غرور او لویۍ خاوند دی" [صحیح حدیث دی. ابوداود روایت کړی].
الجبار: د الله په حق کې د ستاینې او کمال صفت دی؛ لیکن کله چې د انسان په اړه دا صفت وکارول شي، ډیری وخت: د سپکاوي، نیمګړتیا او د عیب صفت کې کارول کېږي، ايا ته نه وينې هغه انسان چې د جبار یا لویۍ دعوه كوي؟ ورګه ورته ضرر رسوي، چینجي یې خوري، مچ یې ګډوډوي، او د لوږې په قید کې وي، او موړوالی یې د مرګ سبب ګرځي؟!
نو لدې کبله؛ پېغمبرانو په ځمکه کې په نا حقه سره د (تجبر او تکبر) له صفتونو څخه خپل قومونه منع کول، او الله تعالی فرماېلي: (وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ) (او كله چې تاسو نیول كوئ (،نو) نیول كوئ، په داسې حال كې چې ظلم كوونكي يئ) [الشعراء سورت : ایت 130].
او څوک چې کبر وکړي الله – جل جلاله- د هغه په زړه باندې مهر لګوي:
(كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ) (همداسې الله د تكبر كوونكي او جبر كوونكي په هر (جز د) زړه باندې مهر لګوي)
[غافر سورت : ایت 35]،
او الله –عزوجل- ظالمانو ته د عذاب ګواښ کړی دی:
(وَاسْتَفْتَحُوا وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ (15) (او (بالاخره) هغو (رسولانو له الله نه) فتحه وغوښته او هر متكبر سركښه نامراده شو.
مِّن وَرَائِهِ جَهَنَّمُ وَيُسْقَىٰ مِن مَّاءٍ صَدِيدٍ (16)) (چې د هغه په وړاندې جهنم دى او پر هغه به د وینو زویو اوبه څښولى شي)
[إبراهيم سورت: ایت 15-16].
او په حدیث کې راغلي: رسول الله -صلی الله علیه وسلم- وفرمایل: «تَخْرُجُ عُنُقٌ مِنَ النَّارِ يَوْمَ القِيَامَةِ؛ لَهَا عَيْنَانِ تُبْصِرَانِ، وَأُذُنَانِ تَسْمَعَانِ، وَلِسَانٌ يَنْطِقُ، يَقُولُ: إِنِّي وُكِّلْتُ بِثَلاَثَةٍ: بِكُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ، وَبِكُلِّ مَنْ دَعَا مَعَ اللهِ إِلَهـًا آخَرَ، وَبِالمُصَوِّرِينَ» «د قیامت په ورځ به د اور څخه یوه غاړه راښکاره شي؛ هغې لره به سترګې وي چې کتل به کوي، او غوږونه به وي چې اوريدل به کوي، او ژبه به یې وي چې خبرې به کوي، او وایي به: زه په دریو ( ډوله خلکو ) ګمارل شوې یم: په هر ظالم او سرکښ، هر هغه چا چې له الله سره بل معبود بللی دی، او تصویر جوړوونکي». [صحيح حدیث دی. ترمذي روایت کړی].
او د هغه –علیه الصلاة والسلام- څخه په مستند ډول روایت شوی چې فرمایي: «تَحَاجَّتِ الجَنَّةُ وَالنَّارُ؛ فَقَالَتِ النَّارُ: أُوثِرْتُ بِالمُتَكَبِّرِينَ، وَالمُتَجَبِّرِينَ..» «جنت او دوزخ یو بل سره مجادله وکړه نو اور وویل: زه په متکبرانو او متجبرانو باندې ستا څخه غوره شوی یم». [مسلم روایت کړی] .. نو متکبران چیرته دي .. متجبران چیرته دي؟
پادشاهان او د پادشاهانو زامن او هغه څوک چې؟
ټول سرونه به هغوی ته په عاجزۍ سره ځوړند وو؟
د وخت پیښو دوی باندې اواز وکړ، او دوی بدل شول
او وطنونونه یې په نورو وطنونو بدل کړل
زموږ د نبي -صلی الله علیه وسلم- له دعاوو څخه: «اللَّهُمَّ! اغْفِرْ لِي، وَارْحَمْنِي، وَاجْبُرْنِي، وَاهْدِنِي، وَارْزُقْنِي» «اې الله! ما وبخښه، پر ما رحم وکړه، ما ورغوه، ما ته لارښوونه وکړه، ما ته روزي راکړه». [صحیح حدیث دی. ترمذي روایت کړی].
د ژوند ماتې ډیرې دي، او موږ هره ورځ د دې ژوند له اندیښنو سره ماتیږو؛ نو په هره لحظه کی الله –سبحانه و تعالی- ته اړتیا لرو؛ ترڅو زموږ ماتې ورغوي، او زموږ کمزوري پیاوړي کړي.
ځواني، بوډاتوب، بې وزلي او شتمني، د الله په خاطر، دغه وخت څنګه تېروبیر شو؟!
ناروغ په خپل بستر پروت وی، د ناروغۍ سره مبارزه کوي؛ نو غږ کوي چې اې الله! نو زورور او جبار ذات هغه بې وزلي جبرانوي، او د هغه لخوا ورته شفا راښکته شي.
فقیر ماتیږي او د خرما د پردې په اندازه هم څه نلري، د بدبختۍ له امله اوښکې تویوي، او د فقر له امله ژاړي، او اسمان ته ګوري او وايي: اې الله! نو، ځواکمن ذات د هغه ماتوالی رغوي، د هغه اړتیاوې پوره کوي، او مصیبت یې له منځه وړي.
مظلوم ماتیږي، خپلې ژړاګانې پټوي، او خپلې اوښکې پاکوي، او د الله په دروازه کې پریوځي او وایي: اې الله! نو زورور او جبار ذات د هغه غچ اخلي، او خپل لښکر ورلېږي، او خپل نصرت نازلوي.
بندي په پنجره کې ماتیږي؛ هغه په اوسپنو او زنځیرونو تړل شوی وي؛ نو غږ وکړي چې: اې الله! نو زورور او جبار ذات د هغه کمزورۍ جبران کوي او د هغه لپاره دروازې خلاصوي، او ناګهانه زنځیرونه پرانیستل شي، او خلاصون رامنځ ته شي.
عقیم او بې اولاده ماتیږي، او خپګان یې راونغاړي، امید یې کمزوری شي؛ نو خپل جاي نماز رواخلي، اوږده ژړا وکړي، او غږ وکړي چې: اې ربه ماته له خپلې خوا نیک اولاد راکړه! نو زورور او جبار ذات هغه ورغوي ، او خپل امر او مرسته ورولېږي؛ نو ناشونی شتون ومومي، او مسکا رامنځ ته شي او حمل واخلي.
هغه غالب او جبار – عزوجل- دی؛ غوټي خلاصوي، زړونه، هډوکي او روحونه رغوي، اوښکې وچوي، مصیبتونه او سختۍ له منځه وړي، او خوشحالۍ را لیږي.
ټول ورته اواز کوي: زموږ ستونزه رفع کړه، او زمونږ په کمزوریو رحم وکړه! (يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ) (له ده نه سوال كوي هر هغه څوك چې په ا سمانونو او ځمكه كې دي، هر وخت هغه په یو كار كې دى) [الرحمن سورت: ایت 29].
او که د څارنې پام ستا خوا ته شو ... نو ته ویده شه ټولې پېښې امن دی
او هره ماته چې تا د الله خوا ته متوجه کوي، هغه به ورغوي حتا که تا ودردوي.
الله -عز وجل- فرمایي- : (وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلَّا عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ) (او نشته هېڅ څیز مګر زمونږ سره د هغه خزانې دي او مونږ هغه نه نازلوو مګر په معلومې اندازې سره) [الحجر سورت: ایت21]، د هغه –سبحانه و تعالی- په لاس کې د خلاصون کليانې دي، او که تا ته درد درورسیده او د اندیښنو سره مخ شوې؛ نو تر ټولو پوهه پادشاه ته رجوع وکړه، د زړونو او ماتو رغونکي ته اواز وکړه: اې د مات شویو رغونکیه! زما ماتیدا ورغوه، زما په کمزورۍ رحم وکړه، او زما اندیښنه لرې کړه، (أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ) (بلكې هغه ذات (غوره دى) چې د مجبور ( او عاجز) سوال قبلوي، كله چې دغه (الله) وبلي او هغه تكلیف (او سختي) لرې كوي؟) [النمل سورت: ایت 62] .
او ممکن د یو مصیبت په نازلیدو سره یو ځوان ته خفګان او ستړتیا ورسیږي،
نو د الله سره د هغه څخه د وتلو لاره شته
د مصیبتونو حلقې تنګې شي نو چې کله بېخي تنګې شي
نو کولاو به شي حال دا چې هغه فکر کاوه چې هیڅکله به پرانستل نه شي
او په یاد ولرئ: ستونزې د دنیا ماتې دي، نو که تاسو یو څوک په مصیبت کې ولیده؛ نو هغه څوک جوړ شه چې الله یې د هغه د رغونې لپاره کاروي؛ځکه چې تر ټولو لوی اجر به د قیامت په ورځ د هغه چا لپاره چې د خلکو ستونزې حلوي.
په مستند ډول روایت دی چې هغه -صلی الله علیه وسلم- وفرمایل: «مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُسْلِمٍ كُرْبَةً؛ فَرَّجَ اللهُ عَنْهُ بِهَا كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمَ القِيَامَةِ» «څوک چې د مسلمان یوه ستونزه خلاصه کړي؛ الله به يې د قيامت د ورځې له ستونزو څخه يوه ستونزه خلاصه کړي». [مسلم روایت کړی] (وَأَحْسِن كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ) (او احسان كوه، لكه چې تا سره الله احسان كړى دى). [القصص سورت: ایت 77]، (وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ) (او الله نېكي كوونكي خوښَوي) [آل عمران سورت: ایت 134].
ته د مرهم په څیر اوسه حتا که تا باندې سخت حالات راشي ...او خوږ شه حتا که نور خلک ستا په مقابل کې تریخ وي
اې الله! اې د ماتو زړونو رغونکیه، زموږ ماته ورغوه، او زموږ په ضعف رحم وکړه، او زموږ له ګناهونو څخه تېر شه؛ ستا په رحمت سره، اې تر ټولو ډېر رحم کوونکیه!